657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 3. Bölümünde adaylık hükümleri düzenlenmiş olup"Adaylık süresi sonunda başarısızlık" başlıklı 57. Maddesinde; Adaylık süresi içinde aylıktan kesme veya kademe ilerlemesinin durdurulması cezası almış olanların disiplin amirlerinin teklifi ve atamaya yetkili amirin onayı ile ilişikleri kesilir. İlişikleri kesilenler ilgili kurumlarca derhâl Devlet Personel Başkanlığına bildirilir. hükmüne yer verilmiştir.
Ayrıca, 657 sayılı Kanunun "İtiraz" başlıklı 135 inci maddesinde; "Disiplin amirleri tarafından verilen uyarma, kınama ye aylıktan kesme cezalarına karşı disiplin kuruluna, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına karşı yüksek disiplin kuruluna itiraz edilebilir.İtirazda süre, kararın ilgiliye tebliği tarihinden itibaren yedi gündür. Suresi içinde itiraz edilmeyen disiplin cezaları kesinleşir.İtiraz mercileri, itiraz dilekçesi ile karar ve eklerinin kendilerine intikalinden itibaren otuz gün içinde kararlarını vermek zorundadır.İtirazın kabulü halinde, disiplin amirleri karan gözden geçirerek verilen cezayı hafifletebilir veya tamamen kaldırabilirler." hükümleri bulunmaktadır.
Aday memur olarak görev yaparken aylıktan kesme yada kademe ilerlemesinin durdurulması cezası alınması halinde adaylığın sona ermemesi ve asaleten atama için bu cezalara itiraz edilmelidir. Aylıktan kesme cezası alınması halinde öncelikle disiplin kuruluna itiraz edilmeli, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası için de doğrudan idare mahkemesine dava açılmalıdır.
Genellikle bu cezalar adaylık süresinin sonunda verildiğinden bu cezalardan hemen sonra adaylığa son verme yada adaylıktan ilişkin kesme işlemi uygulanacaktır. Bu halde ise her iki işleme karşı ayrı ayrı dava açılmalıdır. Adaylığa son verme işlemine karşı açılan davada idare mahkemesi aylıktan kesme yada kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına karşı açılan davayı bekletici mesele yapacaktır.
İstanbul Büyükşehir Belediyesinde aday memur olarak çalışan müvekkil hakkında önce aylıktan kesme cezası akabinde memuriyet kaydının kapatılması şeklinde iki işlem tesis edilmiş, aylıktan kesme cezasına karşı açtığımız davada İstanbul 4. İdare Mahkemesince 2023/1502 sayılı dosyada cezanın iptaline karar verilmiştir.Akabinde memuriyet kaydının kapatılmasına ilişkin davada (2023/1337);
"Uyuşmazlık konusu olayda; davacı tarafından dava konusu ilişik kesme işleminin (memuriyet kaydının kapatılması) dayanağı olan disiplin cezasına ve bu cezaya yapılan itirazın reddine ilişkin işleme karşı Mahkememizin E:2023/1502 esasına kayden açılan davada; Mahkememizin 29.02.2024 tarih ve K:2024/388 sayılı kararıyla anılan işlemlerin iptaline karar verilmiştir. Bu durumda; dava konusu ilişik kesme işleminin (memuriyet kaydının kapatılması) dayanağı olan disiplin cezası kararının Mahkememizce iptaline karar verildiğinden, dayanağı kalmayan dava konusu işlemde gelinen aşamada hukuka uyarlık bulunmadığı neticesine varılmıştır." gerekçesiyle adaylığa son verme işlemi de iptal edilmiştir.
Adaylık süresi içinde alınan aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezaları asaleten atanmaya engel olduğu gibi adaylığı da sona erdiren cezalardır. Bu cezalara süresi içinde itiraz edilmesi gerektiği gibi adaylığa ilişkin bir işlem tesis edilirse bu işleme karşı da süresi geçmeden dava açılmalıdır.
Av. Sadi KAYABAŞI
